جان‌پناه (Parapet) دیوار کوتاهی است که پیرامون بام ساختمان یا لبه ایوان‌ها ساخته می‌شود. در واقع، جان‌پناه مانعی است به صورت دیوار در امتداد لبهٔ یک بام، بهارخواب، بالکن، گردشگاه یا سایر محوطه‌ها.
قطعاً برای هر معماری مهم است که ساختمانی که به دست او ساخته می‌شود ایمن باشد و خطر جانی برای افراد نداشته باشد. برای همین مهندسان و معماران برای دور ساختمان یک نوع نرده طراحی می‌کنند که مانند دیوار باشد و خطر سقوط و خسارت جانی نسبت به قبل کمتر شود. به این نرده یا دیوار جان پناه گفته می‌شود.
فهرست مطالب
جان پناه تقریباً مانند یک دیوار عمل می‌کند، با این اختلاف که با ارتفاع کمتر ساخته و نصب می‌شود و از آن برای لبه بالکن و یا راهروها و یا سقف استفاده می‌شود و هدف از ساخت جان پناه جلوگیری از سقوط اشیا و افراد می‌باشد. امروز تنوع مصالح در صنعت ساختمان‌سازی بیشتر شده است و جان پناه را می‌توان با مصالحی مانند شیشه، بتن، فولاد، آلومینیوم، استیل، کامپوزیت و… ساخت.
- ابتدایی‌ترین و اصلی‌ترین کاربرد جان پناه، جلوگیری از پرت و سقوط افراد و بالا بردن ایمنی می‌باشد که این موضوع در اولویت همه مهندسان و معماران قرار دارد.
- در ادامه، می‌توان به زیبایی ظاهری ساختمان اشاره کرد. یک ساختمان باید از لحاظ ظاهری هم به چشم بیننده جذاب به نظر برسد. پس می‌توان گفت که با طراحی یک جان پناه زیبا در ساختمان خود، می‌توانید دکوراسیون خود را زیباتر از قبل کنید.
- مورد بعدی جلوگیری از ورود هرگونه رطوبت و گرد و خاکی به سقف ساختمان می‌باشد. زیرا رطوبت می‌تواند در جای خود قاتل ساختمان باشد.
- در نهایت کاربرد بعدی جان پناه محافظت از سقف ساختمان می‌باشد. همانطور که می‌دانید سقف یک ساختمان اولین جایی از یک ساختمان است که در برابر فشار وضعیت نامساعد آب و هوا، گردباد و بادهای تند قرار می‌گیرد و این موارد می‌تواند به مرور زمان باعث فروپاشی سقف ساختمان شود.
جان پناه شیشه‌ای در نرده راه‌پله‌ها، بام، تراس، بالکن، دور وید، راهروها، روف گاردن و … اجرا می‌شود و البته جان پناه‌های شیشه‌ای را می‌توان به صورت پارتشین‌های تمام شیشه‌ای در حصار اطراف استخر و آب نما اجرا و نصب نمود.
از جان پناه‌های شیشه‌ای می‌توان به منظور اجرای سیستم ترافیک کنترل و صف انتظار در مراکز تجاری و بانک‌ها و مناطق گردشگری استفاده نمود. استفاده از جان پناه شیشه‌ای برای ارتفاع‌های بلند بسیار رایج می‌باشد.
انواع جان پناه در ساختمان سازی کدامند؟
جان پناه می‌تواند دارای چند نوع مختلف باشد که در ادامه آنها را نام برده و به توضیح آنها خواهیم پرداخت.
- جان پناه مدل سوراخ‌دار
- جان پناه مدل شیب‌دار
- جان پناه شیشه‌ای
- جان پناه استیل
جان پناه مدل سوراخ‌دار
نمای این جان پناه حالت‌های سوراخ مانندی دارد و از آن بیشتر برای حاشیه سقف ساختمان استفاده می‌شود. جان پناه سوراخ‌دار مانع از این می‌شود که رطوبت ایجاد شود و به سقف ساختمان آسیب برساند.
جان پناه مدل شیب‌دار
این مدل جان پناه برای سازه‌های صنعتی بسیار مناسب است و به دلیل شیبی که دارد، مانع از این می‌شود که آب باران و برف روی سقف انباشته شود و این امر باعث می‌شود که آب به داخل ساختمان نفوذ پیدا نکند و ساختمان سالم بماند.
جان پناه مدل پلکانی
در برخی مواقع می‌توان جان پناه شیب‌دار را به صورت پلکانی هم درآورد این نوع جان پناه علاوه بر این که ظاهر ساختمان را زیباتر می‌کند، باعث می‌شود که ساختمان بلندتر هم به نظر برسد و ظاهر خوبی داشته باشد.
جان پناه شیشه ای
جان پناه شیشه‌ای ساختاری است که از جنس شیشه است و با هدف ایجاد ایمنی در شیشه ساختمانی نصب می‌شود. اگر برای بالکن اتاق یا پذیرایی خود و یا سقف ساختمان نیاز به جان پناه دارید و دلتان می‌خواهد که شفاف باشد و به مناظر اطراف دید کافی داشته باشید، جان‌پناه شیشه‌ای بهترین گزینه برای شما خواهد بود.
جان پناه استیل
جان پناه استیل همانطور که از نامش مشخص است از جنس استیل می‌باشد و شکل ظاهری آن مانند نرده است و از آن بیشتر برای ایمنی بالکن راهرو و راه‌پله‌ها استفاده می‌شود.
- وجود جان پناه در ساختمان باعث می‌شود که ساختمان در مقابل رطوبت و ورود آب باران مقاوم باشد. این موضوع باعث می‌شود که نمای ساختمان به دلیل تخلیه آب باران لکه‌دار نشود و ظاهر خود را مانند اول حفظ کند.
- جان پناه باعث می‌شود که ظاهر ساختمان زیباتر و بلندتر به نظر برسد.
- با وجود جان پناه در سقف ساختمان می‌توانید هرگونه وسایل و ابزار اضافی که دارید را در پشت بام خود نگهداری کنید بدون اینکه از دور دیده شود.
- جان پناه از ورود گرد و غبار و آشغال به بام خانه‌ها جلوگیری می‌کند و باعث می‌شود که پشت بام تمیز بماند.
- جان پناه به افرادی که در پشت بام خانه خود کارهای خود را انجام می‌دهند، کمک می‌کند که به راحتی کارهای خود را به اتمام برسانند و از سقوط اشیا و افراد از پشت بام در امان باشند.
